Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nedir?

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nedir?

Skolyoz, omurganın sağa ya da sola 10 derece veya daha fazla olacak şekilde eğrilmesiyle ortaya çıkan bir omurga deformitesidir. Normalde düz bir hat üzerinde olması gereken omurga, bu durumda "S" ya da "C" şeklinde bir görünüm alır. Eğrilik, omurganın farklı bölgelerinde ve her iki yanında görülebilir.

Skolyoz, duruş bozukluklarına, omuz ve kalça seviyelerinde asimetriye, sırt ve bel ağrılarına neden olabilir. Erken teşhis ve düzenli takip, skolyozun ilerlemesini engellemek ve uygun tedavi yöntemlerini belirlemek açısından büyük önem taşır.

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Neden Olur?

Skolyoz genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde ortaya çıkar ve bu vakaların çoğu nedeni bilinmeyen, yani "idiyopatik" skolyoz olarak tanımlanır. Bu hastalığın gelişiminde genetik ve çevresel faktörler dahil olmak üzere birden fazla etkenin rol oynadığı düşünülmektedir. Yetişkinlerde ise skolyoz, yaşa bağlı omurga dejenerasyonu gibi nedenlerle gelişebilir.

Skolyozun başlıca nedenleri şunlardır:

• Genetik faktörler
• Serebral palsi
• Kas distrofisi
• Doğumsal sebepler
• Enfeksiyonlar
• Tümörler
• Marfan sendromu
• Down sendromu
• Omurilik yaralanması
• Kas ve sinir hastalıkları

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Belirtileri Nelerdir?

Özellikle gelişme çağındaki çocuk ve gençlerde, ebeveynlerin duruş değişikliklerini dikkatle gözlemlemesi büyük önem taşır. Omurga eğriliğinin erken dönemde tespit edilmesi, ileride oluşabilecek ciddi sağlık sorunlarının önüne geçilmesine yardımcı olur.

• Eşit olmayan omuzlar
• Dışarı çıkan kürek kemikleri
• Pelvisin üzerinde ortalanamayan baş
• Kalçalarda eşitsizlik
• Sürekli bir tarafa eğilme
• Eşit olmayan bacak uzunluğu
• Cilt lekeleri
• Boy kaybı

Skolyoz Türleri Nelerdir?

Skolyoz, omurganın sağa veya sola doğru eğrilmesiyle karakterize olan bir omurga deformitesidir. Bu rahatsızlığın teşhis ve tedavi sürecinde, türünün doğru belirlenmesi büyük önem taşır.

İdiopatik Skolyoz

Skolyozun en sık görülen formudur ve kalıtsal bir nedeni olabileceği düşünülmektedir. En sık olarak genç kızlarda, ergenlik çağının hızlı büyüme döneminde ortaya çıkar. Muayene sırasında, bir omuzun diğerinden daha yukarıda olduğunun fark edilmesi durumunda skolyoz olabileceği düşünülebilir.

Nöromüsküler Skolyoz

Nöromüsküler skolyoz, sinir (nörolojik) ve kas (müsküler) sistemlerini etkileyen hastalıklara bağlı olarak gelişen omurga eğriliğidir. Bu tür skolyoz, genellikle altta yatan bir nörolojik rahatsızlık sonucunda kasların zayıflaması, dengesiz çalışması veya kontrol kaybı yaşanması nedeniyle ortaya çıkar. Skolyoz tedavisi sürecinde fizik tedavi, özel egzersiz programları ve gerekli durumlarda destekleyici aparatlar kullanılabilir.

Konjenital Skolyoz (Doğuştan Skolyoz)

Doğuştan (konjenital) skolyoz, bebeğin anne rahmindeki gelişimi esnasında omurların oluşumu veya farklılaşması aşamasındaki sorunlara bağlı (genelde gebeliğin 4-8 haftaları arasında) ortaya çıkar.

Skolyoz Görülme Sıklığı Nedir?

Skolyoz, her yaş grubunda görülebilen bir omurga eğriliği sorunu olmakla birlikte, özellikle büyüme çağındaki çocuklar ve ergenler arasında daha sık teşhis edilir. Bu nedenle çocukluk ve ergenlik döneminde skolyoz taramaları büyük önem taşır.

Dünya genelinde yapılan araştırmalar, okul çağındaki çocukların yaklaşık %2-3'ünde skolyoz belirtileri görüldüğünü ortaya koyar. Özellikle 10-15 yaş aralığındaki kız çocuklarında görülme sıklığı erkek çocuklarına oranla 8 kat daha fazladır. Hafif skolyoz vakaları erken dönemde tespit edildiğinde, egzersiz ve fizik tedavi yöntemleriyle başarılı sonuçlar elde edilebilir.

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nasıl Teşhis Edilir?

Skolyoz teşhisi hem fiziksel muayene hem de görüntüleme yöntemlerini içeren sistematik bir süreçle konur.

Skolyoz teşhisi şu adımlarla yapılır:

• Tıbbi geçmişin incelenmesi
• Fiziksel muayene
• Adam testi (forward bend test)
• Röntgen ile açının ölçülmesi
• Görüntüleme yöntemleri
• Eğriliğin derecesine göre sınıflandırma
• Düzenli takip ve kontrol planlaması

Skolyoz (Omurga Eğriliği) Dereceleri Nedir?

Skolyozun derecesi, hastalığın ciddiyetini belirlemek ve tedavi planını oluşturmak açısından büyük önem taşır.

Hafif Skolyoz (10°–20°)

Genellikle belirti vermez ya da hafif postür bozuklukları görülebilir. Düzenli takip, fizik tedavi ve egzersizle kontrol altına alınabilir. Genellikle korse veya cerrahi müdahale gerekmez.

Orta Dereceli Skolyoz (21°–40°)

Omuz veya kalça seviyelerinde asimetri belirginleşebilir. Eğrilik ilerleme eğiliminde olabilir. Tedavi planında korse kullanımı ve özel egzersiz programları yer alabilir.

İleri Dereceli Skolyoz (41°–60°)

Gözle görülür şekil bozuklukları, duruş bozukluğu ve bazen sırt ağrısı oluşabilir. Akciğer ve kalp gibi iç organlara baskı oluşabilir.Cerrahi tedavi gerekebilir.

Şiddetli Skolyoz (60° ve üzeri)

Omurga eğriliği belirgin şekilde dışarıdan fark edilir. Solunum problemleri, ciddi duruş bozuklukları ve hareket kısıtlılıkları görülebilir. Cerrahi müdahale genellikle zorunludur.

Skolyoz Tedavisi Nedir?

Skolyoz tedavisi, omurgadaki eğriliğin derecesine, kişinin yaşına, büyüme potansiyeline ve genel sağlık durumuna göre planlanır.

Cerrahi Olmayan Skolyoz Tedavisi

Cerrahi gerektirmeyen hafif ve orta dereceli skolyoz vakalarında şu yöntemler uygulanır:

Skolyoz korsesi kullanımı: Eğriliğin ilerlemesini yavaşlatmak amacıyla 20–40 derece aralığındaki eğriliklerde kullanılır.

Skolyoz egzersizleri ve fizik tedavi: Omurga çevresindeki kasları güçlendirmeyi, duruşu düzeltmeyi ve ağrıyı azaltmayı hedefler. Bireye özel planlanan egzersiz programları düzenli uygulanmalıdır.

Ameliyat: Skolyoz ameliyatı, omurga eğriliği 50 derecenin üstüne çıktığında uygulanan bir yöntemdir. Diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya ilerlemiş durumlarda uygulanır.

Skolyoz Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Skolyoz felç yapar mı?

Skolyoz vakalarının ilerleyen dönemlerinde az da olsa felç riski söz konusu olabilir. 

Skolyoza hangi spor iyi gelir?

Yüzme ve omuz egzersizleri skolyoza iyi gelebilir.

Skolyoz 1 Yılda Ne Kadar Artar?

Hastalığın ilerleme hızı, kişinin yaşı, eğriliğin derecesi ve genetik faktörler gibi birçok etkene bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Skolyoz Cerrahisi Ne Kadar Başarılıdır?

Günümüz teknolojisi skolyoz cerrahlarının eğrilikleri düzeltebilme yeteneklerini artırmıştır. Böylece estetik olarak düzgün bir görüntü elde edilebilir.

Web sitesi içeriklerimiz Yayın Danışma Kurulu tarafından onaylanarak yayınlanmaktadır.Bu makale genel bilgilendirme amacı taşır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununda, uzman bir sağlık profesyoneline danışmanız önerilir.