Pet/CT Nedir?

Pet/CT Nedir?

PET-CT, Pozitron Emisyon Tomografisi (PET) ve Bilgisayarlı Tomografi (CT) teknolojilerini birleştiren ileri bir görüntüleme yöntemidir. PET taraması, vücutta metabolik aktivitenin haritasını çıkarırken, CT taraması ise ayrıntılı anatomik görüntüler sağlar. Bu iki teknolojinin birleşimi, doktorlara hastalıkları daha doğru ve erken teşhis etme imkanı sunar.

PET/CT Ne Amaçla Kullanılır?

• Kanser teşhisi ve evrelemesi
• Tümörlerin yayılım durumunun belirlenmesi (metastaz araştırması)
• Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi
• Beyin hastalıkları (Alzheimer, epilepsi, Parkinson vb.) teşhisi
• Kalp hastalıklarının incelenmesi

PET-CT, özellikle kanser vakalarında hücrelerin anormal aktivitesini erken aşamada tespit ederek hastalığın yayılımını belirleme açısından büyük bir avantaj sağlar.

Pet/Ct Çekimi Nasıl Yapılır?

Hazırlık Süreci: İşlemden önce genellikle 6 saat aç kalınması istenir. Şeker hastalarının mutlaka doktorlarını bilgilendirmesi gerekir. Rahat kıyafetler tercih edilmeli, metal takılar çıkarılmalıdır.

Radyoaktif Maddenin Verilmesi: Genellikle damar yoluyla düşük dozda FDG adlı radyoaktif glukoz verilir. Bu madde yaklaşık 45-60 dakika vücutta dağılır ve özellikle kanser hücrelerinde toplanır.

Görüntüleme Aşaması: Hasta özel bir cihazın içine uzanır. İşlem boyunca hareket edilmemesi istenir. Çekim süresi yaklaşık 20-30 dakikadır.

Pet-Ct Kimler İçin Uygun Değildir?

Birçok hastalığın teşhisinde önemli rol oynasa da bazı hastalarda uygulanması uygun değildir. Bu yüzden sağlık durumunu doktorunuz tarafından değerlendirilmelidir.

Hamileler ve Emziren Anneler: PET/CT sırasında radyoaktif madde kullanıldığı için hamile kadınlar için önerilmez. Emziren annelerin de PET/CT sonrası belirli bir süre emzirmeye ara vermesi gerekmektedir. Eğer çektirilmesi zorunlu ise, doktor tarafından özel önlemler alınmalıdır.

Diyabet Hastaları: Kullanılan radyoaktif madde, glikoz molekülü içerdiğinden diyabet hastalarında yanlış sonuçlara yol açabilir. Diyabet hastalarının PET/CT öncesinde doktorlarına danışarak kan şekerlerini dengelemeleri önerilir.

Böbrek Yetmezliği Olan Hastalar: PET/CT’de kullanılan kontrast maddeler böbreklerden atıldığı için böbrek fonksiyonları bozulmuş hastalarda sorun yaratabilir. PET-CT öncesinde doktor tarafından kontrol edilmesi önerilir.

Pet/Ct Yan Etkileri Neledir?

Alerjik Reaksiyonlar: Radyoaktif glikoz enjeksiyonu nadiren alerjik reaksiyonlar gösterebilir. Belirtileri arasında ciltte kızarıklık, kaşıntı, nefes darlığı ve şişlik bulunur.

Enjeksiyon Bölgesinde Rahatsızlık: Enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık veya şişlik oluşur.

Alerjik Reaksiyonlar: İyot içeren kontrast maddelere karşı alerjik reaksiyonlar nadiren görülür. Bu reaksiyonlar hafif (kaşıntı, döküntü) veya ciddi (nefes darlığı, anafilaksi) olabilir.

Hafif Baş Dönmesi veya Bulantı: Bazı hastalar enjeksiyon veya tarama sırasında hafif baş dönmesi veya bulantı yaşayabilir.

Kapalı Alan Korkusu : Tarama cihazında yatarken rahatsızlık hissedebilir. Gerekli durumlarda doktor rahatlatıcı ilaçlar veya açık PET/CT cihazları kullanılabilir.

PET-CT Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Aç Kalınmalıdır (4-6 Saat): PET/CT çekimi öncesinde hastalardan genellikle 4 ila 6 saat boyunca aç kalmaları istenir.

Su İçmek Serbesttir:Açlık süresi boyunca su içilebilir. Su, hem radyoaktif maddenin vücutta daha dengeli dağılmasını sağlar hem de sonrasında böbrekler yoluyla atılmasını kolaylaştırır.

Fiziksel Aktiviteden Kaçınılmalıdır: PET/CT öncesi 24 saat boyunca ağır egzersiz yapılmamalıdır.

Sıcak Ortamlardan Uzak Durulmalıdır: Çekim öncesinde sıcak duş alınmamalı, saunaya girilmemeli veya sıcak havalarda uzun süre dışarıda kalınmamalıdır.

Diyabet Hastaları Mutlaka Doktorlarına Bilgi Vermelidir: PET/CTrandevusundan önce mutlaka doktorlarına danışarak ilaç ve insülin kullanımını düzenlemeleri gerekir.

Metal Aksesuarlar ve Takılar Çıkarılmalıdır: Her türlü metal takı, kemer, gözlük, saç tokası ve metal içeren giysiler çıkarılmalıdır. Metal objeler görüntü kalitesini bozabilir.

 Hamilelik Durumu Bildirilmelidir: PET/CTT sırasında düşük dozda radyoaktif madde kullanıldığından hamilelik şüphesi varsa mutlaka önceden bildirilmelidir. Gerekli görülmedikçe hamile bireylerde PET/CT çekilmez.

PET/CT Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bol Su İçilmeli: Vücuttan radyoaktif madde, genellikle idrar yoluyla dışarı atılır. Gün boyunca ortalama 2-3 litre su tüketilmesi tavsiye edilir.

Bebeklerden ve Hamilelerden Uzak Durulmalı: Vücutta radyasyon kaldığından dolayı 24 saat boyunca bebek ve hamilelerden uzak durulması gerekir.

Emziren Anneler Dikkatli Olmalıdır: Emziren annelerin, işlem sonrası emzirmeye ara verip sütü sağarak dökmesi gerekebilir. Bu detay mutlaka önceden doktorla görüşülmelidir.

PET/CT Ne Kadar Sürer?

PET/CT taraması genellikle toplamda 2-3 saat sürer. Bu süre zarfında, hastaya radyoaktif glikoz enjeksiyonu yapılır ve bu maddenin vücutta yayılması için yaklaşık 30-60 dakika beklenir.

Ardından hasta, tarama cihazına yerleştirilir ve CT ile PET taramaları yapılır.

Her iki tarama da genellikle 30-45 dakika arasında tamamlanır. Taramalar bittikten sonra görüntüler radyolog tarafından değerlendirilir ve bir rapor hazırlanır.

Bu süre boyunca hastanın rahat bir pozisyonda kalması ve hareketsiz durması önemlidir.

PET/CT İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular 

PET/CT aç karnına mı yapılır?

Evet, işlem öncesi 4-6 saatlik açlık gereklidir.

PET/CT ne kadar sürer?

İlaç alımı ve bekleme süresi dahil toplamda 2-3 saat sürebilir.

PET/CT kaç günde çıkar?

Sonuçlar genellikle 1-3 iş günü içinde raporlanır.

PET/CT’nin doğruluk oranı nedir?

Doğru çekim ve yorumlama ile %90’a varan doğruluk oranına sahiptir. Ancak yanlış pozitif veya negatif sonuçlar da nadiren görülebilir.

Not: Bu makale genel bilgilendirme amacı taşır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununda, uzman bir sağlık profesyoneline danışmanız önerilir.