Maymun Çiçeği Virüsü Nedir?

Maymun Çiçeği Virüsü Nedir?

Maymun çiçeği virüsü (monkeypox, mpox), Poxviridae ailesine ait bir virüstür ve insanlara enfekte olabilen zoonotik bir hastalıktır. İlk olarak 1958 yılında laboratuvar maymunlarında tespit edilmiştir, ancak insanlarda ilk vaka 1970'lerde Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görülmüştür.

Semptomları suçiçeği ile benzerlik gösterir. Bu belirtiler ateş, halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, kızarıklık ve lenf bezlerinin şişmesi gibi semptoları içermektedir. 

Maymun çiçeği virüsü (mpox) nedeniyle bugünlerde Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından küresel halk sağlığı acil durumu ilan edildi. 

Virüsün varyant değiştirmesi ile ilişkilendirilerek maymun çiçeği virüsünün yayılma hızının yüksek olması ve ölüm oranlarının artışı endişeyi artıyor. 

Maymun Çiçeği Virüsü Belirtileri Nelerdir?

Maymun çiçeği virüsünün ilk belirtileri genellikle ateş, halsizlik, baş ağrısı ve lenf bezlerinin şişmesidir. Birkaç gün içerisinde ise deri döküntülerinin ve kaşıntının başlamasıdır. Deri döküntüleri genellikle yüzde başlayıp vücudun diğer bölgelerine, avuç içlerine ve ayak tabanlarına yayılma oluyor.

İlk belirtiler genellikle 6-13 günler arasında ortaya çıkmaya başlamaktadır ancak bu süre 5-21 arasında da değişebilmektedir. 

Maymun çiçeği virüsü belirtileri suçiçeğinin belirtilerine benzese de virüs daha farklı şekilde seyreder. 

• Baş ağrısı
• Yüksek ateş ve titreme
• Sırt ve kas ağrıları
• Döküntüler
• Lenf bezlerinin şişmesi
• Yorgunluk

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşır?

Maymun Çiçeği Virüsü, enfekte hayvanlardan insanlara ya da enfekte insanlardan diğer insanlara bulaşabilir. Virüs, hayvanlardan insanlara doğrudan temas, enfekte hayvanların ısırması veya tırmalaması, enfekte hayvanların kan, vücut sıvıları, deri lezyonlarıyla temas gibi yollarla bulaşır. 

İnsanlar arası bulaşma ise genellikle yüz yüze temas, enfekte vücut sıvıları veya deri lezyonları ile temas, solunum yolu damlacıkları ve kontamine olmuş nesneler aracılığıyla gerçekleşir. Bu nedenle, hastaların izolasyonu ve uygun koruyucu ekipman kullanımı, bulaş riskini azaltmada kritik öneme sahiptir.

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşıyor?

• Enfekte olmuş kişinin giysileri, nevresimi, kullandığı havlularına dokunarak
• Virüsün döküntülerine dokunarak
• Enfekte olmuş kişinin öksürmesi, hapşırması
• Enfekte olmuş kişi ile doğrudan temas (öpüşme, cinsel ilişki)

Maymun Çiçeği Virüsünden Nasıl Korunulur?

Maymun Çiçeği Virüsünden korunma, özellikle endemik bölgelerde bulunan veya bu bölgelere seyahat eden kişiler için büyük önem taşır. Korunma yöntemleri arasında enfekte hayvanlarla temastan kaçınmak, etlerin iyice pişirilmesi, enfekte kişilerle temastan kaçınılması ve hijyen önlemlerinin alınması yer alır. 

Sağlık çalışanları ve virüsle teması olabilecek kişiler, kişisel koruyucu ekipman kullanmalı ve hastaları izole etmelidir.

• Virüs belirtisi gösteren ve enfekte olmuş kişilerle temastan kaçınmak
• Enfekte kişinin eşyalarına dokunmamak
• Enfekte hayvanlarla temasta bulunmamak
• Etlerin iyi pişirilmesi
• Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkamak veya alkol bazlı el dezenfektanları kullanmak

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Tedavi Edilir?

Eğer hastalık belirtileri gösteriyorsanız hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmanız ve erken tedavi almanız gerekmektedir.

Suçiçeği ve Maymun Çiçeği Virüsü Arasındaki Fark Nedir?

Suçiçeği ve Maymun Çiçeği, her ikisi de virüs kaynaklı deri döküntüleri ile karakterize edilen hastalıklardır. Ancak, bu iki hastalık hem etken virüsleri hem de semptomları, bulaş yolları ve komplikasyonları açısından önemli farklılıklar gösterir.

İşte Suçiçeği ve Maymun Çiçeği Virüsü arasındaki başlıca farklar:

1. Etken Virüsler:
Suçiçeği, Varicella-Zoster Virüsü (VZV) adı verilen bir herpesvirüs tarafından, Maymun Çiçeği ise Orthopoxvirus ailesine ait bir virüs tarafından kaynaklanır. VZV, sadece insanlarda görülen bir virüstür, ancak Maymun Çiçeği Virüsü zoonotik bir virüs olup hem hayvanlarda hem de insanlarda hastalığa neden olabilir.

2. Bulaşma Yolları:
Suçiçeği, özellikle solunum yolu damlacıkları ve doğrudan temas yoluyla çok kolay bir şekilde bulaşır. Virüs, enfekte bir kişinin öksürmesi, hapşırması veya döküntüleriyle temas edilmesiyle yayılabilir. Maymun Çiçeği ise daha çok enfekte hayvanlardan insanlara geçiş yapar. İnsanlar arasında bulaşma, uzun süreli yüz yüze temas, enfekte vücut sıvıları veya deri lezyonlarıyla temas yoluyla gerçekleşir. Maymun Çiçeği'nin bulaşması, Suçiçeği'ne kıyasla daha zordur.

3. Belirtiler:
Suçiçeği, genellikle ateş, halsizlik, baş ağrısı ve ardından kaşıntılı kırmızı döküntülerle başlar. Döküntüler, vücutta su dolu kabarcıklar haline gelir ve ardından kabuklanarak iyileşir. Suçiçeği vakalarının çoğu çocuklarda görülür ve genellikle hafif seyreder. Maymun Çiçeği ise, yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, lenf düğümlerinde şişme ve vücutta döküntüler ile başlar. Maymun Çiçeği'nde döküntüler, yüzde başlar ve daha sonra vücuda yayılır. Döküntüler makülden papüle, vezikülden püstüle ve sonunda kabuklanma ile iyileşir. Ayrıca, Maymun Çiçeği'nde lenf düğümlerinde şişlik, çiçek hastalığına benzer bir özellik olarak ortaya çıkar.

4. Seyir ve Komplikasyonlar:
Suçiçeği genellikle hafif seyreder ve çoğu insan bu hastalığı çocukluk döneminde geçirir. Ancak, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde veya yetişkinlerde daha ciddi seyredebilir ve komplikasyonlara yol açabilir. Suçiçeği sonrasında gelişen zona (herpes zoster), virüsün vücutta latent kalmasından kaynaklanır. Maymun Çiçeği ise daha şiddetli bir seyir gösterebilir ve komplikasyon riski daha yüksektir. Hastalık, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve ölümcül olabilir.

5. Tedavi ve Korunma:
Suçiçeği için spesifik bir antiviral tedavi genellikle gerekmez, ancak semptomları hafifletmek için destekleyici tedaviler uygulanabilir. Ayrıca, suçiçeği aşısı, hastalıktan korunmada oldukça etkilidir. Maymun Çiçeği için ise spesifik bir tedavi mevcut değildir, ancak semptomların yönetimi ve komplikasyonların önlenmesi için destekleyici tedaviler kullanılır. Çiçek aşısı, Maymun Çiçeği'ne karşı da kısmen koruma sağlar.
Sonuç olarak, Suçiçeği ve Maymun Çiçeği Virüsü, her ne kadar bazı benzerlikler taşısa da, etken virüsler, bulaşma yolları, belirtiler, seyir ve korunma yöntemleri açısından önemli farklılıklar gösterir.