Gebelikte Tarama Testleri

Gebelikte Tarama Testleri

Gebelikte tarama testleri, anne adayının ve bebeğin sağlığını izlemek ve olası sağlık sorunlarını erken aşamada tespit etmek amacıyla yapılır. İşte gebelikte yapılan bazı yaygın tarama testleri ve bunların amaçları aşağıdaki gibidir:

İkili Test

Hamileliğin 11-14. haftalarında yapılan bu test, bebeğin ultrason ölçümleri (CRL ve ense kalınlığı) ile annenin kanındaki hormon seviyelerini (hCG ve PAPP-A) kombine ederek kromozomal anormallikler, Trizomi 21 (down sendromu), Trizomi 18 ve Trizomi 13 riskini değerlendirmeye yardımcı olur.

İkinci Trimester Tarama Testleri

• Üçlü veya Dörtlü Tarama Testi: Anne kanında alfa-fetoprotein (AFP), hCG, östriol ve dörtlü testte ilave olarak inhibin A seviyelerini ölçerek down sendromu, Trizomi 18 ve nöral tüp defektleri gibi durumların riskini belirlemek amacı ile 16-18. haftalarda yapılması uygundur.

Ayrıntılı Ultrason:

 18-22. haftalarda bebekte yapısal anomalilerin, plasenta anomalilerin tespiti için detaylı bir ultrason incelemesi yapılır.

Glukoz Tolerans Test:

gestasyonel diyabet tarama testi genellikle 24-28. Haftalarda yapılır ve annenin gebelik diyabeti riskini değerlendirmeye yardımcı olur.

Fetal DNA Test (NIPT)

Genellikle 10. haftadan itibaren yapılan bu test, annenin kanında dolaşan fetal DNA'yı inceleyerek down sendromu dahil bütün kromozomal anormalliklerin tespiti için kullanılır. Yüksek taraması sebebiyle kromozomal anomali riski yüksek olan gebeler grubu başta olmakla bütün gebeliklerde önerilir.

Gebelikte Tarama Testleri Neden Yapılmalıdır?

Tarama testleri, belirli zaman dilimlerinde gerçekleştirilir ve hem annenin hem de bebeğin sağlığını izlemek, potansiyel sağlık sorunlarını erken aşamada tespit etmek için yapılır. Hem anne adayının hem de bebeğin sağlığını korumak için hayati bir rol oynar. İşte gebelikte tarama testlerinin yapılmasının başlıca nedenleri:

Olası Sağlık Sorunlarının Erken Tespiti

Tarama testleri, bebeğin gelişimi sırasında meydana gelebilecek potansiyel sağlık sorunlarını ve anormallikleri erken aşamada tespit etmeye yardımcı olur. Bu sayede gerekli müdahaleler zamanında yapılabilir.

Risk Değerlendirmesi

Anne ve bebek için potansiyel risk faktörleri değerlendirilir. Bu değerlendirme, gebelik sürecinin daha iyi yönetilmesine ve gerekirse tedbir alınmasına olanak tanır.

Kromozomal Anormalliklerin Tespiti

Down sendromu, Trizomi 18 ve diğer genetik bozuklukların riskini belirlemek için yapılan testler, ailelere doğum öncesi genetik danışmanlık ve olası tedavi planlaması yapma imkânı sunar.

Gelişimsel Anomalilerin Tespiti

Bebeğin organ ve yapısal gelişimini izleyerek, kalp, beyin, omurga gibi hayati organların normal şekilde gelişip gelişmediğini kontrol eder. Bu tür anomalilerin erken teşhisi, doğum sonrası tedavi planlaması için kritik önem taşır.

Anne Sağlığının İzlenmesi

Tarama testleri, anne adayının gebelik diyabeti, yüksek tansiyon gibi sağlık sorunlarını erken tespit etmeye yardımcı olur. Bu hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak için önemlidir.

Doğum Planlaması

Tarama testleri, doğumun nasıl ve nerede gerçekleşmesi gerektiğine dair planlamalar yapılmasına yardımcı olabilir. Örneğin, belirli sağlık sorunları olan bebeklerin, özel bir doğum merkezinde doğması önerilebilir.

Psikolojik Hazırlık

Testler, anne ve baba adaylarına gebelik ve doğum sürecine dair daha fazla bilgi ve güven sağlar. Anormalliklerin tespit edilmesi durumunda, ailelere danışmanlık hizmetleri sunularak psikolojik destek sağlanır.

Gebelik Tarama Testlerinde Riskli Durumlar

Gebelikte yapılan tarama testlerinin sonuçlarında riskli durumlar çıkarsa daha kesin bir tanı koymak için tanısal testler yapılabilir. Bu tanısal testler, doğrudan bebeğin genetik materyalini inceleyerek kesin tanı koyma olanağı sunar.

Amniyosentez

Anne karnından ince bir iğne ile amniyotik sıvı örneği alınarak yapılır. Genellikle 15-20. haftalar arasında yapılır. Bu sıvıda bulunan fetal hücreler üzerinde genetik ve biyokimyasal testler yapılır. Kromozomal anormallikler (down sendromu) ve bazı genetik bozukluklar bu testle kesin olarak teşhis edilebilir.

Koryon Villus Örneklemesi (CVS)

Plasentadan küçük bir doku Genellikle 12-13.haftalar arasında doku örneği alınarak yapılır. Bu işlem, vajinal yoldan veya karından bir iğne ile yapılabilir. Plasenta dokusunda bulunan fetal hücreler üzerinde genetik testler yapılır. Kromozomal anormalliklerin ve bazı genetik hastalıkların erken teşhisine olanak tanır.

Gebelik Tarama Testlerinde Riskli Sonuçların Yönetimi

Gebelik tarama testleri riskli sonuçlandığında, ailelere genetik danışmanlık sağlanır. Bu, sonuçların ne anlama geldiği ve olası adımlar hakkında bilgilendirme içerir. Tanı doğrulandıktan sonra, gebelik ve doğum için uygun bir tedavi ve izleme planı yapılabilir. Bazı durumlarda, gebelik sırasında veya doğumdan sonra tedavi edilebilecek durumlar için önceden plan yapmak mümkündür. Test sonuçları, bebeğin sağlığı ve gelişimi ile ilgili riskleri değerlendirerek, ebeveynlerin bilinçli kararlar almasına yardımcı olur.

Tarama testleri, direkt bir tanı koymaz ancak sağlık sorunları için bir risk değerlendirmesi yapar. Erken teşhis ve tedavi fırsatı sunarak sağlıklı bir gebelik ve doğum süreci hedeflenir. Gebeliğiniz sürecinde sağlığınız için uzman hekimleriniz takibinde tarama testlerini ihmal etmeyiniz.