Aşırı Terleme Nedenleri

Aşırı Terleme Nedenleri

Bölgesel terleme, genellikle vücutta belirli bölgelerde, özellikle yüzde, koltuk altları, eller, ayaklar ve sırt gibi alanlarda aşırı terleme şeklinde kendini gösteren bir durumdur. Bu tip aşırı terleme, vücudun genel terleme sisteminden bağımsız olarak, yalnızca belirli bölgelere odaklanır ve genellikle sempatik sinir sisteminin aşırı uyarılması nedeniyle ortaya çıkar.

Terleme, vücudun sıcaklık düzenlemesi için normal bir tepkidir; ancak bölgesel terleme, kişi için sosyal, psikolojik ve fiziksel zorluklar oluşturabilir.

Aşırı Terleme Nedir?

Aşırı terleme, vücudun ter bezlerinin normalden fazla çalışarak aşırı miktarda ter üretmesi durumudur. Bu durum, genellikle vücudun ısıyı düzenlemeye yönelik tepkisi olarak bilinse de, çevresel koşullar ve normal vücut sıcaklık denetiminden bağımsız olarak da görülebilir.

Aşırı terleme, genetik faktörler, hormonal değişiklikler, bazı hastalıklar ve çevresel etmenler gibi birçok sebepten kaynaklanabilir.

Aşırı Terleme Nedenleri Nedir?

Aşırı terleme, iki ana kategoriye ayrılabilir: primer ve sekonder.

Primer Aşırı Terleme (Bölgesel Hiperhidroz):

Bu tür terleme, herhangi bir sağlık sorununa bağlı olmaksızın, sağlıklı bireylerde görülen aşırı terlemeyi tanımlar. Genellikle eller, ayaklar, koltuk altları ve yüz gibi bölgesel alanlarda yoğunlaşır.

Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, sempatik sinir sisteminin aşırı uyarılması ve genetik yatkınlık bu durumu tetikleyen faktörler arasında yer alır. Ailesinde benzer rahatsızlıkları olan kişilerde daha sık görülme eğilimi vardır.

Sekonder Aşırı Terleme:

Bu tür terleme, vücutta başka bir sağlık sorununun belirtisi olarak gelişir. Diyabet, hipertiroidizm, obezite, menopoz gibi durumlar, sekonder aşırı terlemeye neden olabilir. Ayrıca bazı enfeksiyonlar, kalp ya da solunum yetmezliği gibi ciddi sağlık problemleri de terlemeyi artırabilir.

Aşırı terleme, bazı durumlarla bağlantılı olarak ortaya çıkabilir. Sebepler şunlardır:

Hormonal değişiklikler: Menopoz, hamilelik veya tiroid hastalıkları gibi durumlar aşırı terlemeyi artırabilir.

Vücut sıcaklığı: Yüksek hava sıcaklıkları, egzersiz veya ağır fiziksel aktiviteler vücudun terleme ihtiyacını artırabilir.

Stres ve anksiyete: Psikolojik faktörler, vücudun terleme sistemini etkileyebilir.

Genetik faktörler: Aile öyküsü, kişinin bu rahatsızlığa yatkınlığını etkileyebilir.

Aşırı Terleme Belirtileri Nedir?

• Ciltte ıslaklık
• Kıyafetlerin nemli olması
• Vücut kokusu 
• Zamanla kaşıntı veya iltihaplanma
• Terlemenin genellikle çift taraflı olması ve nispeten aynı oranda olması
• Sürekli aynı bölgede terleme olması
• İştahsızlık
• Yorgunluk
• Günlük aktiviteleri etkileme

Hasta şikayetleri, kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Çocuk yaş grubundaki hastalarda, özellikle bilgisayar klavyesi kullanmakta, yazı yazmakta ya da enstrümanları çalmakta zorluk yaşayabilirler.

Erişkin yaş grubundaki hastalar ise sosyalleşme ve özgüven kaybı gibi belirtiler öne çıkmaktadır. Bu gruptaki bireylerde ellerini sildikten kısa bir süre sonra tekrar terleme görülmesi yaygın bir şikayettir.

İleri seviyelerde ise, avuç içlerinde küçük ter damlacıkları gözlemlenebilir.

Aşırı Terleme Teşhisi Nasıl Konulur?

Aşırı terleme teşhisi genellikle klinik değerlendirme ve hastanın tıbbi geçmişi üzerinden yapılır.

1. Hastanın Tıbbi Geçmişi: Doktor, hastanın hangi bölgelerde aşırı terleme yaşadığı, terlemenin ne zaman başladığı, aile öyküsünde benzer hastalığının olup olmadığı gibi faktörleri değerlendirir.
2. Fiziksel Muayene: İlgili doktor tarafından aşırı terlemenin olduğu bölgeler (el, ayak, koltuk altı, yüz vb.) fizik muayene ile tespit edilir.
3. Terleme Testleri:
   • İyodin- nişasta testi: İyodin ve nişasta karışımının cilde sürülmesiyle yapılan bir testtir. Test sonucunda, aşırı terleme olan bölgelerde mor renk oluşur.
   • Gravimetrik Test: Bu test, belirli bir süre içerisinde terlemenin miktarını ölçmek için kullanılır.
   • Silk Testi: Aşırı terlemeyi belirlemek için terin yoğunluğunu ölçen başka bir yöntemdir.
4. Kan Testleri ve Diğer Tanısal Testler: Tiroid fonksiyonları, kan şekeri seviyeleri veya elektrolit dengesizlikleri gibi durumlar aşırı terlemeye yol açabilir. Bu testler, altta yatan başka bir sağlık sorununun olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
5. Psikolojik Değerlendirme: Aşırı terleme, psikolojik faktörlerden de etkilenebilir. Stres, kaygı gibi durumlar terleme üzerinde etkili olabilir. Psikolojik değerlendirme, bu tür faktörlerin etkisini anlamak için faydalıdır.

Bu yöntemlerle yapılan değerlendirmelerle, aşırı terleme tanısı konulabilir ve uygun tedavi seçenekleri belirlenebilir.

Aşırı Terlemede Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Krem Tedavisi

Öncelikli olarak tercih edilen yöntemdir. Antiperspirantlar, ter bezlerinin çıkışını geçici olarak kapatarak terlemeyi azaltmayı hedefler. Hafif şiddetli terleme şikayetleri için etkili bir çözüm sunabilen bu yöntem, genellikle birkaç saat gibi kısa süreli bir rahatlama sağlar.

Ancak bu yöntemler, yalnızca hafif terleme şikâyeti olan kişiler için etkili olup, orta ve ileri düzey hiperhidrozis hastalarında genellikle fayda sağlamamaktadır.

İyontoforez Tedavisi

İyontoforez, el ve ayaklara musluk suyu içerisinde, 15-25 miliamperlik elektrik akımının bir cihaz yardımıyla uygulanması işlemidir. Bu yöntem, avuç içi ve ayak tabanında görülen aşırı terleme tedavisinde kullanılmaktadır.

Tedavi, bir ay süresince haftada 5 gün, 20’şer dakikalık seanslar halinde uygulanır ve toplamda 20 seans sürer. Terlemede azalma genellikle 1-2 hafta içinde gözlemlenebilir. Tedavi 1-6 haftada bir tekrarlanan tek seanslarla sürdürülebilir.

Bu uygulama hastanede veya evde kullanılabilen özel cihazlarla yapılabilir.

Botoks Enjeksiyonu

Özel bir enjektör yardımıyla koltuk altına uygulanır ve yaklaşık 15-20 dakika sürer. İlacın içine eklenen lokal anestezik madde sayesinde işlem genellikle ağrısız ya da hafif ağrılı bir şekilde tamamlanır. Enjeksiyondan yaklaşık 3 gün sonra terlemede azalma başlar ve en yüksek etki, 7-10. günlerde gözlemlenir. Hastaların büyük bir kısmında terleme, giysileri artık ıslatmayacak seviyeye kadar azalır ve bu etki %90 oranında 8-12 ay süreyle devam eder.

Cerrahi Tedavi

İşlem genel anestezi altında gerçekleştirilir.  Koltuk altından iki küçük kesi açılarak çalışılır. Bu kesilerden birine, endoskop adı verilen, ucunda ışıklı bir kamera bulunan ince bir cihaz yerleştirilir. Kamera aracılığıyla terlemeye neden olan sorunlu sinirler görüntülenir ve tespit edilir. Diğer kesiden girilen özel bir alet yardımıyla, bu sinirlere klips yerleştirilerek sinirler bloke edilir ya da klips konmaksızın ilgili sempatik sinir kesilerek sinir iletiminin akışı durdurulur.

Bu yöntemle, aşırı terleme sorununun kalıcı olarak çözülmesi hedeflenir.

Aşırı Terleme Hakkında Sık Sorulan Sorular

Aşırı terleme nedir?
Aşırı terleme, vücudun normalden fazla ter üretmesi durumudur ve genellikle avuç içi, ayak tabanı, koltuk altı veya yüz gibi bölgelerde görülür.

Aşırı terlemenin nedenleri nelerdir?
Genetik, hormonal değişiklikler, bazı hastalıklar veya stres aşırı terlemenin başlıca nedenleri arasındadır.

Aşırı terleme tedavi edilebilir mi?
Evet, iyontoforez, botoks enjeksiyonları, antiperspirantlar ve cerrahi yöntemler gibi çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur.

Aşırı terleme hangi bölgelerde daha sık görülür?
En sık avuç içi, ayak tabanı, koltuk altı ve yüz bölgelerinde görülür.

Aşırı terleme genetik midir?
Evet, birçok durumda genetik yatkınlık önemli bir rol oynar.

Aşırı terleme bir hastalık mıdır?
Aşırı terleme, "hiperhidrozis" adıyla bilinen bir tıbbi durumdur ve tedavi gerektirebilir.

Hangi yaşlarda aşırı terleme daha sık görülür?
Genellikle ergenlik döneminde başlar ve yetişkinlikte de devam edebilir.

Botoks enjeksiyonu ile aşırı terleme tedavisi etkili midir?
Evet, botoks enjeksiyonu terlemeyi %90 oranında azaltabilir ve etkisi 8-12 ay sürebilir.

İyontoforez tedavisi ne kadar sürede etki eder?
Genellikle 1-2 hafta içinde terlemede azalma gözlemlenir.

Aşırı terleme tedavisinde ameliyat kalıcı bir çözüm müdür?
Evet, sinirlerin bloke edildiği ameliyatlar genellikle kalıcı bir çözüm sunar.

Evde aşırı terleme tedavisi yapılabilir mi?
Bazı durumlarda, iyontoforez cihazları ve antiperspirantlar evde kullanılabilir.

Aşırı terleme günlük yaşamı nasıl etkiler?
Sosyal, mesleki ve kişisel alanlarda rahatsızlık ve özgüven kaybına neden olabilir.

Aşırı terleme psikolojik bir sorun olabilir mi?
Stres ve kaygı gibi psikolojik faktörler terlemeyi artırabilir, ancak genellikle fiziksel bir nedene dayanır.

Aşırı terleme tedavisinde deodorantlar etkili mi?
Deodorantlar terlemeyi değil, sadece kötü kokuyu engeller; antiperspirantlar ise hafif terleme durumlarında etkili olabilir.

Gebeler ve emziren anneler için aşırı terleme tedavisi güvenli midir?
Bazı tedaviler gebeler ve emziren anneler için uygun olmayabilir; mutlaka doktora danışılmalıdır.

Not: Bu makale genel bilgilendirme amacı taşır. Herhangi bir sağlık sorununda, uzman bir sağlık profesyoneline danışmanız önerilir.